Is het een grot of is het een canyon? Nee het is Mega Gamchi!

Begin november 2017 had ik met Oswald en Raf (TRT) afgesproken om een paar canyons in Zwitserland af te dalen. Het hoogtepunt was de Gamchi-canyon, die als één van de meest extreme canyons van Zwitserland wordt omschreven. 

De canyon is eigenlijk een canyon-grot-doorsteek die start op 2000 m hoogte op het einde van een gletsjer. De kloof is op een bepaald moment 250 m diep ingesneden en maar één tot enkele meters breed, waardoor een groot deel van de canyon in de volledige duisternis zit. Een bijkomende moeilijkheid is om een geschikt tijdsvenster te vinden, omdat de debieten zeer hoog kunnen zijn. Het moet overdag vriezen boven de 2000 m en later op het jaar ligt er te veel sneeuw en is de canyon dus onbereikbaar. Meestal is er eind oktober-begin november een mogelijkheid tot afdalen, maar er zijn dus slechts een paar dagen per jaar waarin een afdaling mogelijk is en veel mensen worden ook nog eens afgeschrikt door de koude.  Een redding wordt omschreven als praktisch onmogelijk.

 

  

De aanloop van ca 2u in de Gamchivallei is schitterend, met uitzicht op een woest landschap met gletsjers op de toppen. De canyon start in een koude, besneeuwde en volledig minerale omgeving, waar je start met een paar rappels in de linker affluent, waarna het debiet meer dan verdubbelt in de collector. Het eerste deel van de collector is redelijk breed en na circa honderd meter stappen en klauteren zijn er nog eens 3 korte, maar niet zo eenvoudige rappels. Hierna versmalt de canyon aanzienlijk en start de oscuros met een rappel van 12m en dan de befaamde rappel van 60 m in de duisternis en volle crue. Halverwege deze rappel start de volledige desoriëntatie: overal water, een oorverdovend lawaai en een enorme wind, je kan er kop nog staart aan krijgen. Eens beneden is het een apocalyptisch gebeuren om je touw in te kitten, alsof je in een tropisch onweer zit, midden in de nacht.

 

Na een kort stukje stappen is het rappellen in prachtig uitgeslepen watervallen, die ondanks hun geringe hoogte best pittig zijn. Na de laatste waterval verbreedt de canyon weer en kom je in een zaal waarin, begeleid door een lichtstraal, een waterjet van 100 m hoogte de canyon induikt. Dit is echt een surrealistisch tafereel dat niet te beschrijven valt. Hierna is het nog een paar 100 m stappen/kruipen/zwemmen in een zeer smalle kloof om dan uiteindelijk weer buiten te komen. De topo geeft 3-4u aan voor de afdaling, wij deden er minder dan 2u over. Waarschijnlijk waren we zelfs het eerste Belgische team ooit.

 

 

  

De Gamchi is zeker niet voor iedereen weggelegd, maar voor een ervaren speleo die zijn canyontechnieken goed beheerst zal het een prachtige ervaring zijn. Een beetje koelbloedigheid is wel nodig, ik heb me nu en dan wel klein gevoeld. 

Equipeermateriaal is zeker nodig, de amarrages hebben te lijden onder de crues en sommige zijn in extreem slechte staat. Uiteraard moet je ook nog eens geluk hebben dat de condities goed zijn. Je kan het debiet inschatten aan de ressurgentie, maar weet, eens in de canyon is er geen weg terug!